Olsztyn24

Komisja Europejska zarzuciła dziś Polsce ograniczanie dostępu do rynku usług notarialnych, po analizie 550 przypadków naruszenia przepisów wspólnotowych.

Uzasadnioną opinię (czyli drugie ostrzeżenie, pierwszym było wezwanie do usunięcia uchybień) otrzymały dziś władze Polski od Komisji Europejskiej w związku ze stosowaniem wymogu obywatelstwa polskiego w odniesieniu do notariuszy. Zdaniem Komisji wymóg ten jest sprzeczny z traktatową zasadą swobody przedsiębiorczości (art. 43 Traktatu zakładającego Wspólnotę Europejską).

Nie uzasadnia go także odstępstwo zawarte w art. 45 traktatu stosowane do działalności związanej z wykonywaniem władzy publicznej. Zdaniem Komisji, zawód notariusza nie wiąże się z tego typu funkcją, ponieważ notariusz nie może narzucić decyzji sprzecznej z wolą stron sprawy, nad którą pracuje. A skoro nie podejmuje decyzji, nie może być w jego przypadku mowy o wykonywaniu władzy publicznej.

Zniesienie wymogu obywatelstwa nie oznacza zmiany statusu notariuszy, zwłaszcza w kontekście czynności prawnych zastrzeżonych dla tego zawodu. Samo postępowanie w sprawie naruszenia przepisów nie ma też wpływu na kompetencje państw członkowskich w zakresie regulowania zawodu notariusza ani podejmowania decyzji gwarantujących wysoką jakość usług notariuszy.

Wymóg obywatelstwa nie jest jedynym sposobem sprawdzenia kwalifikacji przyszłego notariusza. Odpowiedni poziom umiejętności można zapewnić chociażby poprzez zastosowanie dyrektywy 89/48 w sprawie ogólnego systemu uznawania dyplomów, która pozwala sprawdzić wymagany poziom wiedzy w zakresie prawa krajowego na podstawie testu umiejętności (lub stażu adaptacyjnego). Właśnie brak przeniesienia przepisów tej dyrektywy do przepisów krajowych stanowi drugi zarzut postawiony dziś Polsce i pozostałym siedmiu krajom stosującym wymóg obywatelstwa.

Stanowisko w sprawie wymogu obywatelstwa w odniesieniu do notariuszy podtrzymały: Litwa, Łotwa, Malta, Polska, Republika Czeska, Słowacja, Słowenia i Węgry. Wszystkie te kraje dostały dziś uzasadnioną opinię. Natomiast przeciwko Austrii, Belgii, Francji, Grecji, Luksemburga i Niemiec Komisja postanowiła wnieść już skargę do Trybunału Sprawiedliwości. Dotychczas wymóg obywatelstwa zniosły Estonia, Hiszpania, Włochy, Portugalia i Holandia.