Olsztyn24

Budowanie kontaktu z przyrodą z elementami kąpieli leśnych, sprzątanie w plenerze, a także monitoring hydrologiczny to tylko niektóre elementy nowego programu przygotowanego przez Fundację Czysta Rzeka dla szkół podstawowych, który rusza w Olsztynie. Patronat honorowy nad inicjatywą objął Prezydent Olsztyna oraz Warmińsko-Mazurski Kurator Oświaty.

Wyniki ostatniego ogólnopolskiego badania EKObarometr wskazują, że troska o zasoby wodne jest istotna dla społeczeństwa - uważa tak 71,4% respondentów, ale nie jest to możliwe bez budowania świadomości i edukacji w tym zakresie. Zauważalna susza, postępujące zmiany klimatu oraz niewystarczająca dbałość o środowisko wiąże się więc z koniecznością zadbania o wodę. W związku z tym Fundacja Czysta Rzeka wyszła z inicjatywą działań edukacyjnych w postaci programu edukacyjnego „Życie nad wodą”.

- Nasze tak zwane odnawialne zasoby wodne są bardziej niż skromne i wciąż się kurczą. Trzeba przyznać, że znajdujemy się w bardzo trudnej sytuacji. Polska wysycha i stepowieje. I choć Warmia i Mazury wydają się krainą wiecznej wody ze względu na obecność jezior, to warto przyjrzeć się temu problemowi już teraz także w tym regionie - zauważa dr inż. Konrad Stawecki, hydrobiolog, wiceprezes Fundacji Czysta Rzeka.

Pierwsza edycja projektu „Życie nad wodą” dedykowana jest uczniom szkół podstawowych w Olsztynie. Wybór tej lokalizacji nie jest przypadkowy, bo właśnie to miasto jest kluczowe z punktu widzenia grantodawcy. Środki na przeprowadzenie projektu Fundacja Czysta Rzeka otrzymała w ramach wsparcia z Funduszu Meridiam - Meridiam’s Endowment Fund oraz spółki Dobra Energia dla Olsztyna sp. z o.o.

Edukacja w plenerze nad wodą

Celem programu jest propagowanie wrażliwości ekologicznej oraz postaw przyjaznych środowisku, a także nauka uważności i obserwacji przyrody oraz doceniania dobroczynnego wpływu, jaki natura ma na nasze funkcjonowanie. W ramach zajęć w plenerze uczniowie dowiedzą się, czym jest różnorodność biologiczna i jaka jest jej rola w funkcjonowaniu obszarów wodnych i związanych z wodą, doświadczą działania w grupie i rozwiną kompetencje obywatelskie, które pozwolą na aktywne i odpowiedzialne uczestnictwo w życiu społecznym w przyszłości.

- Nasz program opiera się na praktycznej edukacji, polegającej na kształceniu prośrodowiskowych nawyków wśród dzieci i budowaniu więzi z naturą. Dzięki temu pokażemy młodym ludziom, że mogą mieć realny wpływ na swoje najbliższe otoczenie. Uczniowie zobaczą, że w naturalny sposób mogą stać się wrażliwymi na niepokojące zjawiska strażnikami lokalnej przyrody - mówi Izabela Sałamacha, prezeska Fundacji Czysta Rzeka.

Program „Życie nad wodą” obejmuje pięć spotkań edukacyjnych nad wybranym przez szkołę akwenem, który na okres roku szkolnego placówka weźmie „pod opiekę”. W trakcie autorskich zajęć uczestnicy będą zaprzyjaźniać się z najbliższą rzeką lub jeziorem oraz otoczeniem przyrodniczym, poznawać historię i zwracać uwagę na to, jaki wpływ człowiek wywiera na środowisko. Uczniowie poszerzą także swoją wiedzę na temat form ochrony przyrody, poznają rodzaje odpadów oraz ich szkodliwość, a także zasady odpowiedzialnego gospodarowania odpadami. Swoje wnioski będą mogli zapisywać w osobistym Dzienniku Obserwacji, a następnie podzielić się doświadczeniami z rówieśnikami z innych szkół. Na zakończenie programu uczniowie wraz z opiekunami pojadą na wycieczkę do Centrum Edukacji Ekologicznej Hydropolis we Wrocławiu lub innej wybranej placówki edukacyjnej.

Kto i jak może wziąć udział?

Propozycja całorocznych zajęć edukacyjnych w skierowana jest do klas 4-7 szkół podstawowych w Olsztynie. W pierwszej edycji mogą wziąć uczniowie 3 różnych placówek jako reprezentanci jednej wybranej klasy.

Klasę do programu zgłasza nauczyciel po uzyskaniu zgody dyrektora szkoły. Rekrutacja odbywa się poprzez formularz dostępny na stronie internetowej Fundacji Czysta Rzeka: https://czystarzeka.org/programy-2/zycie-nad-woda/. W zgłoszeniu należy m.in. uzasadnić chęć udziału w programie. Warto także przedstawić dotychczasową działalność ekologiczną i ew. osiągnięcia szkoły związane z ochroną środowiska, ale nie są to warunki konieczne do kwalifikacji do programu.

- Zgłaszając szkołę do programu, nauczyciel wskazuje zbiornik, który uczniowie wezmą pod opiekę i obserwację. Może to być dowolny naturalny akwen w Olsztynie: rzeka lub jezioro. Fundacja Czysta Rzeka przeprowadzi tam autorskie warsztaty w plenerze, a uczniowie będą prowadzić tam całoroczne obserwacje i dwukrotnie posprzątają monitorowany teren. Zależy nam, aby młodzi obywatele poczuli w ten sposób tożsamość ze swoją małą ojczyzną oraz potrzebę świadomego dbania o otaczające środowisko - dodaje Sałamacha.

Rekrutacja do programu ruszyła 1 września i potrwa do 23 września. Do 3 października organizatorzy wyłonią 3 szkoły, które zostały zakwalifikowane do udziału w programie.

- Cieszymy się, że ok. 90 uczniów będzie mogło wziąć udział w kompleksowym programie edukacyjnym „Życie nad wodą”. Działania angażujące społeczność szkolną w plenerze są praktycznym uzupełnieniem edukacji, dlatego zachęcamy olsztyńskie szkoły do udziału w tej inicjatywie dla dobra otaczającej nas przyrody i przyszłego życia kolejnych pokoleń naszego miasta. Mamy nadzieję, że realizowane w taki sposób działania edukacyjne przyniosą rezultaty i będą mogły w kolejnych latach objąć więcej szkół, a nawet inne obszary Warmii i Mazur - mówi Krzysztof Witkowski, prezes zarządu spółki Dobra Energia dla Olsztyna.

Prezydent Olsztyna - Robert Szewczyk oraz Warmińsko-Mazurska Kurator Oświaty - Jolanta Weronika Skrzypczyńska objęli honorowy patronat nad programem edukacyjnym „Życie nad wodą”.

******

Fundacja Czysta Rzeka

Organizacja pozarządowa bazująca na 7-letnim doświadczeniu przeprowadzania akcji społecznego sprzątania rzek i terenów zielonych pod nazwą „Operacja Czysta Rzeka”, gromadząca ponad 95-tysięczną społeczność, która uprzątnęła z łona natury ponad 2000 ton odpadów. Warmia i Mazury plasuje się wysoko wśród zaangażowanych w tę inicjatywę województw. Tylko w tym roku odbyło się tutaj 103 akcje, w ramach których 3600 uczestników zebrało prawie 55 ton odpadów. Kilka akcji zorganizowano w samym Olsztynie, w tym akcje organizowane przez PTTK Mazury nad Łyną i na Łynie czy przez Centrum Współpracy z Otoczeniem Społeczno-Gospodarczym UWM na Kortowie, Koło Naukowe PROSPERO czy akcje szkolne. W 2023 r. za działania promujące ochrony przyrody na Warmii Operacja Czysta Rzeka wygrała w plebiscycie KLIMATYCZNI.

Fundację tworzą ludzie zaangażowani, działający z pasją i ceniący wyjątkowość i bogactwo otaczającej nas natury. Z szacunku do przyrody organizacja promuje postawę ekologicznej wrażliwości, aby zachować ją dla przyszłych pokoleń. Fundacja Czysta Rzeka zajmuje się edukacją ekologiczną. Wśród celów organizacji znajdują się, m.in. działalność edukacyjna w zakresie ochrony zasobów wodnych, odpowiedzialnego i prośrodowiskowego stylu życia, w tym zarządzania odpadami oraz promocja zrównoważonego rozwoju społeczności lokalnych.

Fundatorem Fundacji Czysta Rzeka jest 5 Strona Sp. z.o.o - wydawca czasopisma „Kraina Bugu”, inicjator Operacji Czysta Rzeka.

Więcej informacji na https://czystarzeka.org/