Olsztyn24

Nowoczesne metody inżynierskiego wspomagania zabiegów chirurgicznych - w tym wirtualna i rozszerzona rzeczywistość - jeszcze bardziej wkraczają na sale operacyjne Wojewódzkiego Specjalistycznego Szpitala Dziecięcego w Olsztynie! Na jutro (25.04) zaplanowano tam trzy operacje u dzieci. Będzie to zabieg rekonstrukcji czaszki dziewczynki ze złożoną kraniosynostozą oraz dwie operacje nowotworów z zastosowaniem jednoczesnym gogli AR (ang. Augmented Reality – rozszerzonej rzeczywistości), metod fluorescencji śródoperacyjnej oraz przedoperacyjnego planowania zabiegów w wirtualnej rzeczywistości (ang. Virtual Reality, VR).

Wprowadzenie innowacji pod postacią gogli rozszerzonej rzeczywistości to efekt zaangażowania szpitala dziecięcego w Olsztynie - jako jednego z pięciu ośrodków medycznych w kraju - we współorganizację pierwszej edycji konkursu dla startupów medycznych - Mother and Child Startup Challenge. Podczas finału tego projektu, w grudniu 2022 r. zostało wyłonionych dwóch zwycięzców, których technologie będą zastosowane w praktyce szpitalnej.

Jutrzejsze operacje przeprowadzi interdycyplinarny zespół specjalistów szpitala dziecięcego w Olsztynie pod kierunkiem prof. dr. hab. n. med. Dawida Larysza, kierownika Kliniki Chirurgii Głowy i Szyi Dzieci i Młodzieży. To on będzie miał podczas tych zabiegów założone okulary AR.

- Gogle rozszerzonej rzeczywistości pozwalają nam na podstawie badań neurobrazowych (takich jak tomografia komputerowa głowy i rezonans magnetyczny głowy) zobaczyć w trójwymiarze zarówno struktury anatomiczne (w tym przypadku: naczynia, kości, mózgowie), ale też nowotwór - wyjaśnia prof. Dawid Larysz. - To powala lepiej wyobrazić sobie w trakcie zabiegu, gdzie dokładnie jesteśmy. Ponadto patrząc przez te gogle w trakcie zabiegu na pacjenta, widzimy w którym miejscu jest guz, który musimy wyciąć, a także gdzie znajduje się naczynie czy nerw, które musimy ominąć. Dzięki temu zabieg jest wykonany bardziej precyzyjnie, jest bezpieczniejszy i trwa krócej.

Wszystkie zaplanowane na jutro operacje są bardzo skomplikowane. Pierwsze ma być operowane dziecko z kraniosynostozą, czyli złożoną wadą wrodzoną, polegającą na zarośnięciu szwów czaszkowych), u którego będzie wykonywana dystrakcja okolicy potyliczno-podpotylicznej ze zindywidualizowanymi szablonami operacyjnymi i implantami wykonanymi w druku 3D, specjalnie dla konkretnego pacjenta. Zastosowanie rozszerzonej rzeczywistości pozwoli lekarzom widzieć „przez kości” w trakcie operacji duże naczynia krwionośne, takie jak np. zatoka strzałkowa spływ zatok i zatoka poprzeczna, czyli te miejsca, które są potencjalnie bardzo niebezpieczne w kontekście krwawienia śródoperacyjnego.

Drugim pacjentem będzie dziecko z nowotworem oczodołu, wnikającym do wnętrza mózgoczaszki. U tego pacjenta zastosowanie rozszerzonej rzeczywistości - ale również planowania wirtualnej rzeczywistości oraz systemów fluorescencji - pozwoli na małoinwazyjnie, bardziej skuteczne i bezpieczne dotarcie do guza. Zamiast dużej kraniotomii, czyli otwarcia czaszki, lekarze wykonają małe nacięcie i w precyzyjny sposób dotrą do guza, co w przypadku oczodołu jest bardzo ważne z racji znajdujących się tam struktur gałki ocznej, nerwów wzrokowych, nerwów poruszających gałką oczną i mięśni, które te ruchy realizują.

Na jutro zaplanowany jest wstępnie również zabieg u dziecka z dużym nowotworem, wywodzącym się z okolicy sitowia, czyli z podstawy przedniego dołu czaszki. Nowotwór ten nacieka mózg, przechodzi przez sitowie do prawego oczodołu i do jamy nosa. Będzie to operacja interdyscyplinarna: częściowo neurochirurgiczna, częściowo w zakresie chirurgii szczękowo-twarzowej i częściowo laryngologiczna.

- W pierwszej kolejności wykonamy częściową resekcję tego guza z biopsją histopatologiczną oraz zaopatrzymy dużą torbiel guzową, która uciska struktury mózgowia - zapowiada prof. Dawid Larysz. - W kolejnym etapie, po uzyskaniu wyniku badania histopatologicznego i po konsylium z onkologami klinicznymi, przeprowadzimy zabieg całkowitej resekcji guza. Zastosowanie gogli rozszerzonej rzeczywistości, a także planowania wirtualnego i systemu fluorescencji śródoperacyjnej pozwoli nam na bezpieczne i skuteczne leczenie tego dziecka. Najprawdopodobniej jesteśmy jedynym ośrodkiem w Polsce, który podejmuje się wykonywania tego typu zabiegów u dzieci. Klinika Chirurgii Głowy i Szyi Dzieci i Młodzieży Wojewódzkiego Specjalistycznego Szpitala Dziecięcego w Olsztynie posiada możliwości sprzętowe, wiedzę oraz interdyscyplinarne doświadczenie, nie tylko chirurgiczne, ale także anestezjologiczne i onkologiczne w leczeniu tak trudnych problemów klinicznych u dzieci - podkreśla prof. Dawid Larysz.