Olsztyn24

Dwudziesty pierwszy marca to nie tylko pierwszy dzień kalendarzowej wiosny. Znawcy historii i ekonomii wiedzą, że w tym dniu przypadają także rocznice upublicznienia przez Mikołaja Kopernika jego teorii pieniądza.

Jak podają historyczne przekazy, dokładnie 500 lat temu, 21 marca 1522 roku na zjeździe stanów pruskich w Grudziądzu, wysłannik kapituły warmińskiej, generalny administrator diecezji warmińskiej i „komisarz Warmii” Mikołaj Kopernik przedstawił swoje poglądy na funkcję i rolę pieniądza, upubliczniając memoriał „De estimatione monete” („O szacunku monety”). Przypomnienie tego faktu na olsztyńskim zamku nie powinno budzić zdziwienia, bowiem pierwsze opracowanie Kopernika na temat jakości monety i jej cyrkulacji pt. „Rozmyślania” zostało napisane w 1517 roku właśnie w Olsztynie. W Olsztynie też pogłębiał się dorobek Kopernika w obszarze teorii pieniądza, czemu sprzyjało praktyczne doświadczenie gospodarcze jakie uczony zdobywał na stanowisku administratora dóbr kapituły warmińskiej. Swoje poglądy na kwestie pieniężne Kopernik przelewał na papier, tworząc kolejne traktaty i listy.

Kopernikowska teoria pieniądza była różnie oceniana zarówno przez jemu współczesnych, jak i obecnych historyków, co jednak nie przeszkadza przyjęciu tezy, że Kopernik był prekursorem tzw. ilościowej teorii pieniądza. Jego dorobek wykorzystano do stworzenia prawa Kopernika-Greshama mówiącego, że jeżeli jednocześnie istnieją dwa rodzaje pieniądza, pod względem prawnym równowartościowe, ale jeden z nich postrzegany jest jako lepszy (np. zawiera więcej cennego kruszcu), ten „lepszy” pieniądz będzie gromadzony (tezauryzowany), a w obiegu pozostanie głównie ten „gorszy”. Innymi słowy Kopernikowi zawdzięczamy twierdzenie, iż gorszy pieniądz wypiera lepszy.

Pamiętając o 500. rocznicy upublicznienia przez Mikołaja Kopernika jego poglądów na „psucie” pieniądza, w dzisiejsze (21.03) popołudnie Muzeum Warmii i Mazur zaprosiło do sal kopernikowskich olsztyńskiego zamku na związany z dzisiejszą datą i najznakomitszym mieszkańcem zamku wykład „Jak Kopernik pieniądz kurował. W 500-lecie przemyśleń i czynu”. Wykład przeprowadziła Małgorzata Kumorowicz z działu historii i etnografii Muzeum Warmii i Mazur, co dla zainteresowanych tematem zarejestrowaliśmy kamerą wideo.