Olsztyn24

Muzeum Warmii i Mazur dzisiaj (5.05) oficjalnie wróciło do pracy z gośćmi po ponad dwumiesięcznym wstrzymaniu wizyt spowodowanym zamknięciem instytucji kultury w regionie w wyniku pandemii koronawirusa. Z tej okazji odbyło się spotkanie dyrektora muzeum Piotra Żuchowskiego z przedstawicielami mediów. Rozmawiano na nim między innymi o nowej wystawie, którą muzealnicy chcą przywitać odwiedzających.

Olsztyński zamek (główna siedziba muzeum) jest obecnie czynny we wtorki, środy, piątki, soboty i niedziele w godzinach 10.00-17.00. Poniedziałki i czwartki zaplanowano jako dni pracy wewnętrznej. Oznacza to, że w te dni tygodnia muzeum będzie niedostępne dla zwiedzających. Godziny otwarcia i zasady zwiedzania pozostałych placówek działających pod egidą muzeum dostępne są na stronie internetowej tej instytucji pod adresem: https://muzeum.olsztyn.pl/5660,Otwieramy-sie-5-maja.html

Na powitanie gości przygotowano wystawę „Poza centrum. Sztuka olsztyńskiego środowiska plastycznego po 1945 r.”, którą oglądać można w salach barokowych. Zostało w nich zaaranżowanych blisko 100 prac aż 66 artystów związanych z Warmią i Mazurami. Miłośników sztuki czeka obcowanie z różnorodnością technik i kierunków: malarstwem, fotografią, plakatem, grafiką, rysunkiem, rzeźbą, tkaniną artystyczną, instalacją, sztuką realistyczną, abstrakcyjną, użytkową, pejzażem, portretem, scenami rodzajowymi, aktem i martwą naturą. Ma ona charakter analizy historyczno-artystycznej środowiska. Uwzględnia, w miarę możliwości aktywność, większości jego uczestników.

O wystawie:

Olsztyn i region po 1945 r. były pod względem sztuki ziemią niczyją - nie istniała przeszłość, do której można się było odwołać, w związku z tym nie mogło być mowy o jakiejkolwiek ciągłości i dążeniu do odnowy tradycji. Przed wojną małe miasto, z nikłym życiem artystycznym, z kilkoma głośnymi nazwiskami, wpisującymi się w jego przeszłość - bez znaczenia wówczas dla współczesności.

Stąd się wyjeżdżało, nie budowało się tu pozycji artysty, jeśli, to przez chwilę (Antoni Blank, Frieda Strohmberg, Erich Mendelsohn) przed wyruszeniem w świat. Tu też nie przeniosły tradycji sztuki międzywojnia środowiska wileńskie i lwowskie, rzucające kotwicę bardziej na zachód - w Toruniu, Wrocławiu czy Gdańsku, w miastach o własnej tożsamości w dziedzinach artystycznych i nauce.

Tu zaczęło się w 1945 roku wraz z ideą „umacniania władzy ludowej na Ziemiach Odzyskanych”, a pierwsze wystawy jesienią 1945 i latem 1946 roku były przede wszystkim komunikatami o zaistnieniu sztuki w zrujnowanym mieście. Główną postacią organizującą życie artystyczne był Hieronim Skurpski, który do Olsztyna przyjechał w marcu 1945 roku wraz z ekipą Pełnomocnika Rządu na Okręg Mazurski. To z jego inicjatywy powstało koło Związku Polskich Artystów Plastyków (ZPAP) jako filia Pomorskiego Okręgu ZPAP w Bydgoszczy. Należeli do niego - obok Skurpskiego, Jan Ilkiewicz i Janina Zielińska. A początek stanowiła pierwsza duża wystawa w olsztyńskim zamku 16 grudnia 1946 roku twórców ze środowisk: bydgoskiego, toruńskiego i olsztyńskiego, po której za najbardziej poprawny profil twórczości w regionie Warmii i Mazur uznano pejzaż.

Pierwsze pięciolecie (1945–1950) to działająca w Olsztynie nieliczna grupa artystów, trudno było więc mówić o profilu środowiska. W początku lat 50. zamieszkał tu Julian Dadlez, dołączyli: Balbina Świtycz-Widacka, Eugeniusz Kochanowski, Henryk Oszczakiewicz, Józef Zboromirski - to oni reprezentowali pionierskie pod każdym względem czasy. Na przełomie 1954 i 1955 roku środowisko zostało znacznie zasilone absolwentami wyższych uczelni artystycznych w ramach akcji osiedleńczej, organizowanej przez Ministerstwo Kultury i Sztuki. Przyjechali wówczas: Maria Delikat, Ryszard i Maria Wachowscy, Czesław Machnicki, Barbara Hulanicka, Małgorzata Korolko, wrócił na rodzinną Warmię Andrzej Samulowski. Wszyscy ci artyści, mimo że pojawili się w tym samym czasie, reprezentowali różne środowiska akademickie, indywidualnie kształtujące się postawy, których nie spajał żaden programowy manifest. Przyjazd tutaj był często podyktowany koniecznością poprawy warunków materialnych, a nie niezależnym wyborem.

Kolejne dekady znacznie powiększyły środowisko olsztyńskich plastyków i poszerzyły spektrum artystycznych poszukiwań; nie obywało się bez pokoleniowych konfliktów. Czy ktoś jeszcze pamięta, że w Olsztynie działała na przełomie lat 50. i 60. Grupa Pięciu? Młodzi artyści (Delikat, Hermanowicz, Ilkiewicz, Samulowski, Wachowski) stowarzyszyli się, by pokazywać swoje prace, ale też sprowokować dyskusję o sztuce najnowszej. I choć jako grupa działali krótko, wskazali na konieczność aktywniejszego wpisywania się w aktualne nurty.

Sztuka następnych dziesięcioleci pokazuje wielu ciekawych artystów obdarzonych talentem. Czy ich dzieła wpisują się w podręcznikowe nurty? Czy żyjąc i pracując poza centrum, na prowincji, przegapili coś istotnego? Czy jest jakaś wartość, wyróżniająca ich prace w szerszym polu sztuki? Czy przyjęte strategie artystycznego działania pozwalają mówić o środowisku, czy o osobnych postawach?

Piotr Żuchowski poinformował także, że w tym roku remont przejdzie zamkowy krużganek, w którym znajduje się tablica astronomiczna wykonana przez Mikołaja Kopernika.

- Skupimy się na tym, aby tę najpiękniejszą część naszego zamku w pełni zrewitalizować - powiedział. - Nastąpi wymiana dachu, remont elewacji, konserwacja stolarki okiennej i drzwi oraz odnowienie wnętrza. Chcę przygotować ten krużganek tak, byśmy w przyszłym roku mogli poważnie przygotowywać tablicę kopernikowską, jeszcze raz ją dokładnie przebadać.

Remont pochłonie kwotę ponad 1 100 mln zł, rozpocznie się już w czerwcu. Muzealnicy planują również stworzenie nowych ścieżek zwiedzania, które poprowadzą gości w niedostępne dla nich dotąd części zamku.

Zostaną także zrealizowane kolejne prace na Zamku Biskupów Warmińskich w Lidzbarku Warmińskim. Obejmą one teren zamkowej fosy oraz most prowadzący na zamek.

Dziennikarze otrzymali także informację, że zbliżająca się wielkimi krokami Noc Muzeów przypadająca na 15 maja (podobnie, jak w roku ubiegłym), odbędzie się w trybie on-line.

Więcej informacji na poruszone tematy w zapisie wideo konferencji prasowej. Zapraszamy do zapoznania się z nim.