Olsztyn24

Dokładnie 680 siedemnastowiecznych monet pochodzących z wielu krajów Europy odnaleźli w czerwcu 2020 roku w Ełku członkowie Stowarzyszenia Historyczno-Eksploracyjnego „Jaćwież”. To właśnie ełcki skarb zwyciężył w konkursie „Archeologiczne Sensacje 2020″ w kategorii „Najważniejsze odkrycia polskiej archeologii”.

Wynik ogłosił archeolog Radosław Biel z Magazynu Popularnonaukowego Archeologia Żywa, który był organizatorem internetowego plebiscytu „Archeologiczne Sensacje 2020”.

Skarb krył się w ziemi, której warstwa została zdjęta podczas przebudowy ulicy Wojska Polskiego w Ełku. Stamtąd ziemia oraz żwir pojechały na osiedle Konieczki i to właśnie tam na poszukiwania ruszyła grupa ze Stowarzyszenia Historyczno-Eksploracyjnego „Jaćwież”.

Członkowie stowarzyszenia dokonali tego odkrycia, przeszukując wykrywaczami metalu hałdy ziemi, którą zdjęto i wywieziono z placu budowy.

Odkryli w sumie 680 srebrnych monet z pierwszej połowy XVII wieku, pochodzących z różnych krajów Europy. Są tam m.in. monety polskie, szwedzkie, duńskie, niderlandzkie i szkockie o różnych nominałach, w tym półtoraki, szelągi, orty, trojaki, grosze i pensy.

Znalazcy przypuszczają, że monety były pierwotnie zakopane w glinianym naczyniu i mógł to być tzw. depozyt ukryty przez kupca lub karczmarza. Ełk znajdował się wówczas w granicach Prus Książęcych, będących lennem Królestwa Polskiego. Przez miasto przebiegał szlak handlowy łączący Mazowsze z Królewcem. Tutejsi kupcy prowadzili też ożywiony handel z Litwą. W mieście odbywały się jarmarki, działały liczne karczmy i szynki.

Prawdopodobnie skarb został ukryty po 1652 roku, bo tak datowana jest najmłodsza ze znalezionych monet. Nie wiadomo, co stało się z ich właścicielem. Był to burzliwy okres w dziejach Ełku. W 1653 roku nastąpiła epidemia dżumy, dwa lata później miasto zajęli Szwedzi, a w 1656 roku zostało ono splądrowane i spalone przez Tatarów z wojsk hetmana Wincentego Gosiewskiego, którzy uprowadzili wielu mieszkańców w jasyr.

Znalezisko dokonane przez członków Stowarzyszenia Historyczno-Eksploracyjnego „Jaćwież” trafiło - za pośrednictwem konserwatora zabytków - do Muzeum Historycznego w Ełku, które będzie prowadziło badania i po zinwentaryzowaniu monet udostępni zbiór mieszkańcom.