Olsztyn24

W lipcu tego roku minie dokładnie 100 lat od plebiscytu, w którym ludność Warmii, Mazur i Powiśla miała zdecydować o przyłączeniu tych ziem do nowo powstałego państwa polskiego lub o pozostawieniu ich w granicach Prus Wschodnich. Z tej okazji Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie przygotowało okolicznościową wystawę zatytułowaną „Wersal, plebiscyt i co dalej na Warmii i Mazurach?”. Otwarcie wystawy już w najbliższy czwartek, 12 marca, o godzinie 17. w skrzydle barokowym olsztyńskiego zamku.

- Chciałbym bardzo serdecznie zaprosić na tę wystawę, ponieważ pokazuje ona plebiscyt z jednej strony jako bardzo ważne wydarzenie polityczne, o którym zadecydowano w trakcie obrad Traktatu Wersalskiego, a z drugiej - pokazuje ten plebiscyt okiem wyborców, tych, którzy w 1920 roku podejmowali decyzję, czy są za tym, by na niektórych terenach obecnego naszego województwa była Polska, czy też by były tu Niemcy - zachęca Piotr Żuchowski, dyrektor Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie.

Zasadniczym celem wystawy jest pokazanie najważniejszych uwarunkowań politycznych, społecznych i ekonomicznych, które doprowadziły do głosowania plebiscytowego, wytworzyły przestrzeń do refleksji nad przynależnością państwową oraz etniczną i narodową. Do tych uwarunkowań należą elementy komunikacji społecznej w postaci postanowień Traktatu Wersalskiego oraz deklaracji władz państwowych, zmiany ustrojowe i terytorialne, znaczące wydarzenia o znaczeniu międzynarodowym, a także lokalne inicjatywy w postaci działań różnych organizacji społecznych i opinie kształtowane przez działaczy, nauczycieli czy środowiska prenumeratorów lokalnych gazet.

Są to też czynniki ekonomiczne, wynikające ze zniszczeń spowodowanych działaniami wojennymi, koniecznością odbudowy wielu miejscowości i infrastruktury użyteczności publicznej w Prusach Wschodnich. Należą do nich również decyzje o emisji pieniędzy zastępczych (notgeldów) w miejscowościach regionu, patronaty miast niemieckich nad tymi miejscowościami, które szczególnie dotknęły działania wojenne.

Do szczególnie ważnych uwarunkowań mechanizmów demokracji należy sytuacja życiowa wyborców, która obejmuje zarówno ich postawy społeczne i polityczne, poczucie bezpieczeństwa socjalnego i fizycznego oraz przewidywane perspektywy życiowe prognozy na przyszłość.

Wystawie, której kuratorami są dr Małgorzata Gałęziowska i dr Sebastian Mierzyński, towarzyszyć będzie katalog oraz działania edukacyjne.

Organizacja wystawy była możliwa dzięki jej dofinansowaniu przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzącego z Funduszu Promocji Kultury oraz przez samorząd województwa warmińsko-mazurskiego.

UWAGA: Ze względu na zagrożenie koronawirusem, zaplanowany na 12.03 godz. 17.00 wernisaż wystawy został odwołany.