Olsztyn24

W okresie Świąt Wielkanocnych wierni kościoła katolickiego mają wiele powodów, by odwiedzić świątynie. Dzisiaj jednak (31.03), w Wielką Sobotę, powód był szczególny - tradycyjne święcenie pokarmów.

Od rana w kościołach Olsztyna gromadziły się rzesze wiernych z koszyczkami, w których jak zwykle były jajka (symbol nowego życia), baranki (symbolizujące zmartwychwstanie Chrystusa), sól kuchenna (chroniąca przed zepsuciem) czy ciasta oraz wędliny.

Poświęcone dzisiaj pokarmy jutro znajdą się na stołach, podczas wielkanocnego śniadania. Część trafi też do najuboższych, kościoły zbierają bowiem żywność na ten cel.

Tradycja święconki sięga wczesnego średniowiecza. Prawdopodobnie ma ona korzenie w czasach pogańskich. Błogosławienie pokarmu było praktyką znaną już w VII wieku.

Ceremoniał święcenia jaj i chleba został odnotowany po raz pierwszy w XII wieku. Obrzęd ten obchodzony był w rycie rzymskim, mediolańskim i starohiszpańskim. Źródła pochodzące z przełomu wieków XIII i XIV potwierdzają przyjęcie obrządku przez Polskę. Mówią one w tym czasie o czeskich i rzymsko-germańskich wpływach na terenie naszego kraju.

Dawniej zwyczaj zwany „święcone” obchodzony był w zupełnie inny sposób. Konsekrowane musiały zostać wszystkie pokarmy, które miały znaleźć się w niedzielny poranek na stole. Polscy szlachcice oraz zamożni chłopi posiadający własne, duże gospodarstwa, przywozili konno do swych domostw księdza proboszcza, aby ten poświęcił już zastawioną świątecznymi potrawami ławę. Zajmowało to jednak duchownym zbyt dużo czasu, wiec przeniesiono ten rytuał do kościołów.

Polska nie jest jedynym krajem obchodzącym obrzęd święconki. Tradycja święcenia pokarmów w Wielką Sobotę celebrowana jest również w Bawarii, Karyntii, na terenach Tyrolu Południowego we Włoszech oraz ziemiach dawnej Styrii należących teraz do Austrii.