Olsztyn24

Biblioteka Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie prezentuje stary druk po konserwacji pt. „Kronika Polska, Litewska, Żmudzka i wszystkiej Rusi...”, autorstwa Macieja Stryjkowskiego, wydany w Królewcu w 1582 roku w oficynie Jerzego Ostenbergera (1542-1602). Autorem prac konserwatorskich i restauratorskich oraz dokumentacji jest dr Dorota Jutrzenka-Supryn - konserwator z Torunia. Dzieło zostało zakupione do zbiorów Biblioteki na aukcji w Krakowie w 1973 roku.

Maciej Stryjkowski urodził się w 1547 roku w Strykowie, zmarł między 21 października 1586 a 1593. Był polskim historykiem i poetą. W młodości żołnierz wojsk litewskich. Brał udział w misjach dyplomatycznych. Erudyta i podróżnik. Pod koniec swego życia został duchownym (przyjął niższe święcenia kapłańskie i został kanonikiem w Miednikach). Jego najważniejsze dzieło pt. „Kronika Polska, Litewska, Żmudzka i wszystkiej Rusi...” przedstawia pierwszy, drukowany zarys historii Europy Wschodniej do 1581 roku. Są to dzieje Polski, Litwy, Rusi i krajów z nią sąsiadujących, uwzględniające dorobek dotychczasowych historyków Polskich (Jana Długosza, Macieja Miechowity, Marcina Kromera, Marcina Bielskiego) i licznych kronik rękopiśmiennych obcych. Stryjkowski jako pierwszy skoncentrował się na dziejach Wielkiego Księstwa Litewskiego. Zachował i ocalił od zapomnienia nieistniejące już teksty źródłowe dotyczące Litwy. Opisał pogańskie obyczaje i legendy wywyższające naród litewski.

Z tego dzieła korzystało wielu późniejszych pisarzy, między innymi Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki, Władysław Syrokomla czy Józef Ignacy Kraszewski. Uwiecznione w zdaniu z „Pana Tadeusza” - ...Stryjkowski gęsto pisze o tym...”.

W prezentowanym egzemplarzu nie zachowała się strona tytułowa. Tekst polski wydrukowany jest czcionką gotycką - szwabachą, która była pismem przystosowanym przez drukarzy w XVI wieku dla potrzeb alfabetu polskiego. Poszczególne rozdziały rozpoczynają drukowane ozdobne, ornamentalne inicjały o zróżnicowanej wielkości. Skany brakującej strony tytułowej i kilku innych kart pochodzą z egzemplarza znajdującego się w zbiorach Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu.

Stary druk został poddany konserwacji dzięki dofinansowaniu Urzędu Miasta Olsztyna za pośrednictwem Towarzystwa Przyjaciół Muzeum Warmii i Mazur. Kwota dotacji to 15 tysięcy złotych oraz wkład własny Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie.

Księgę można oglądać w muzealnej bibliotece w olsztyńskim zamku do 22 grudnia 2017 w godzinach od 10 do 14.