Olsztyn24

W sobotę (30.09) w święto Jom Kippur (Dzień Pojednania) 5778 roku w kalendarzu żydowskim i równo w 270. rocznicę założenia gminy żydowskiej w Barczewie (dawniej Wartenburg), w niewielkim miasteczku na Warmii, 15 km od Olsztyna, miłośnicy historii lokalnej otworzyli uroczyście barczewskie lapidarium.

Uroczystość odbyła się dzięki zaangażowaniu Krystyny Szter, prezes barczewskiego oddziału Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego „Pojezierze” w Olsztynie i przyjaciół synagogi. Wśród gości byli m. in. przedstawiciele lokalnych władz, w tym Lech Nitkowski burmistrz Barczewa, Bożena Dąbrowska zastępczyni dyrektora Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie, Joanna Mieszczyńska ambasador Muzeum POLIN w Warszawie, Ewa Hopfer - prezes Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego „Pojezierze” w Olsztynie oraz osoby zaangażowane w otwarcie lapidarium, członkowie stowarzyszenia, przyjaciele Galerii „Synagoga” i mieszkańcy Barczewa.

Macewy (nagrobki żydowskie) wróciły do Barczewa po ponad 70 latach. Napisy częściowo zostały przetłumaczone, a stowarzyszenie przygotowało tablicę z historią społeczności żydowskiej Barczewa. Synagogę wzniosła gmina żydowska w 1847* r. nad Pisą Warmińską. Świątynia jest zbudowana w stylu neoklasycystycznym. Przetrwała zawieruchę wojenną, a dziś w tym miejscu znajduje się Galeria Sztuki „Synagoga” prowadzona przez Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Pojezierze”. To miejsce żyje nadal, odbywają się tu wystawy, wernisaże i koncerty. Z miejsca korzystają studenci Uniwersytetu Trzeciego Wieku.

30 września 2017 r. do Galerii Sztuki „Synagoga” w Barczewie trafił też wyjątkowy upominek - fragment Tory odnaleziony gdzieś na strychu przez Hieronima Skurpskiego. Podarowała go synagodze Ewa Hopfer - prezes Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego „Pojezierze” w Olsztynie.

******

* datę powstania 1894 r. podaje Sommerfeld A., Juden im Ermland - Ihr Schicksal nach 1933, „Zeitschrift für die Geschichte und Altertumskunde Ermlands” 1991, z. 10.[cytat za wirtualny sztetl]