Olsztyn24

Marzena Diakun - zdobywczyni Srebrnej Batuty oraz pozaregulaminowej nagrody Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej na Międzynarodowym Konkursie Dyrygentów im. Grzegorza Fitelberga w Katowicach ( 2012 r.) poprowadzi w piątek (30.10) koncert symfoniczny w Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej.

Solistą koncertu będzie Roman Lasocki, jeden z najwybitniejszych polskich skrzypków, a zarazem zasłużony pedagog, który obchodzi jubileusz 45-lecia pracy artystycznej. Roman Lasocki z towarzyszeniem orkiestry symfonicznej Filharmonii Warmińsko- Mazurskiej wykona II koncert skrzypcowy op. 61 ( z kadencją: Marcina Błażewicza) Karola Szymanowskiego. Koncert ten miał swoje prawykonanie w dniu 6 października 1933 roku w Filharmonii Warszawskiej. Zagrał go wtedy przyjaciel kompozytora skrzypek Paweł Kochański, a orkiestrą dyrygował Grzegorz Fitelberg.

Jako pierwszą kompozycję w koncercie usłyszymy Uwerturę koncertową „Otello” op. 93 Antonina Dvořàka. A jako ostatnią Filharmonicy warmińsko-mazurscy pod batutą Marzeny Diakun wykonają IV Symfonię „Włoską” op. 90 Felixa Mendelssohna-Bartholdy’ego. Kompozytor w latach 1830-31 zwiedzał Włochy i właśnie IV Symfonia była muzycznym efektem tej podróży, stając się ze względu na pogodny, lekki nastrój najbardziej znanym i lubianym przez melomanów utworem kompozytora.

******

Wprowadzenie

Uwertura koncertowa Otello Antonina Dvořàka (1841-1904) jest częścią cyklu złożonego z trzech uwertur o dość oryginalnym założeniu programowym. Całość owego tryptyku opatrzył kompozytor tytułem Przyroda, życie i miłość, a poszczególne części są fantazjami na wymienione tematy. I tak kolejno: uwertura pierwsza, o cechach lirycznego nokturnu, nosi tytuł Na łonie przyrody, druga to żywiołowy, oszałamiający Karnawał, zaś trzecia, finałowa, mająca wyrażać miłość - nawiązuje niespodziewanie do posępnego dramatu zazdrości z szekspirowskiego Otella, i taki też otrzymała tytuł: Otello.

Te trzy symfoniczne kompozycje, mające wyrażać różne aspekty życia, zaczął Dvořàk komponować w roku 1891, w kilka miesięcy po ukończeniu, - co znamienne - jednego ze swoich najtragiczniejszych dzieł: Requiem, jak gdyby symbolicznie chciał złączyć w ten sposób sprawy życia i śmierci w jednym strumieniu artystycznej inspiracji.

A był właśnie na szczytach życiowego powodzenia. Requiem, którego prawykonanie odbyło się w Birmingham, umocniło ogromną popularność muzyki czeskiego mistrza w Anglii. Niedługo potem, we wrześniu roku 1892, Dvořàk wraz z rodziną popłynął do Stanów Zjednoczonych, by objąć stanowisko dyrektora Konserwatorium Narodowego w Nowym Jorku. Już 21 października tego samego roku poprowadził w Carnegie Hall swój pierwszy koncert. W programie znalazło się jego Te Deum oraz wspomniane trzy uwertury, poświęcone uczczeniu 400. rocznicy odkrycia Ameryki. Przyjęcie było entuzjastyczne.

II Koncert na skrzypce i orkiestrę op. 61 Karola Szymanowskiego (1882-1937) powstał z inicjatywy i na usilną prośbę przyjaciela kompozytora, skrzypka Pawła Kochańskiego. Ten znakomity wirtuoz współpracował już z Szymanowskim przy pisaniu jego wcześniejszych kompozycji na skrzypce, jak cykl Mity (1915) czy I Koncert skrzypcowy (1916). Szymanowski chętnie podkreślał udział Kochańskiego w tych przedsięwzięciach.

W jednym z listów pisał m.in.: „Bo co tu owijać w bawełnę: my z Pawełkiem stworzyliśmy w Mitach i Koncercie nowy styl, nowy wyraz gry skrzypcowej, rzecz pod tym względem zupełnie epokową. Wszystkie utwory innych kompozytorów zbliżające się do tego stylu - choćby oni byli najgenialniejsi - powstały później, tzn. albo pod bezpośrednim wpływem Mitów i Koncertu, albo przy bezpośrednim udziale Pawełka”.

Lato 1932 roku spędzał Paweł Kochański w Zakopanem, w willi Atma u Szymanowskiego i znów żywo się angażował jako jego doradca. Powstało dzieło jednoczęściowe, przedzielone rozbudowaną kadencją autorstwa Kochańskiego, pod względem stylistycznym jednak oszczędne, dalekie od chromatycznych subtelności i wyrafinowania kompozycji z lat poprzednich. Dominują tu wpływy muzyki góralskiej i kurpiowskiej, wraz z charakterystycznymi skalami, co nadaje całości jasny i „słoneczny” koloryt.

Kochański był też pierwszym wykonawcą nowego koncertu. Nastąpiło to 6 października 1933 roku w Filharmonii Warszawskiej, pod batutą Grzegorza Fitelberga. Nota bene był to ostatni publiczny występ skrzypka, ciężko chorego na raka wątroby: artysta był już tak osłabiony, że musiał grać na siedząco, zmagając się z bólem, co - jak odnotowali obecni - było widoczne. A 12 stycznia 1934 roku zmarł w Nowym Jorku. Wstrząśnięty Szymanowski umieścił na partyturze dedykację: „A la memoire du Grand Musicien, mon cher et inoubliable Ami, Paul Kochański” (Pamięci Wielkiego Muzyka, mojego drogiego i niezapomnianego Przyjaciela, Pawła Kochańskiego).

IV Symfonia A-dur Feliksa Mendelssohna-Bartholdy’ego (1809-1847), zwana „Włoską”, swój przydomek (podobnie jak Trzecia - „Szkocka”) zawdzięcza podróżom artystycznym kompozytora. Utalentowane dziecko bogatej bankierskiej rodziny, w Weimarze pupilek starego Goethego, wiele jeździł w młodości po Europie, zbierając laury na koncertowych estradach jako pianista i dyrygent, prezentując m.in. własny Koncert fortepianowy g-moll oraz koncerty fortepianowe Mozarta. Londyn podbił zwiewną Uwerturą do Snu nocy letniej Szekspira, w Paryżu spotkał się z Chopinem. W latach 1830-31 zwiedzał Włochy. Symfonia będąca muzycznym efektem tej podróży była gotowa dwa lata później. Mendelssohn dyrygował jej pierwszym wykonaniem 13 maja 1833 r. w Londynie, ale zwlekał przez długie lata z oddaniem partytury do druku, wciąż poprawiając, a nawet nosząc się z zamiarem całkowitej przeróbki, co ostatecznie uniemożliwiła przedwczesna śmierć kompozytora. Pozostało dzieło, które dziś należy do najbardziej znanych z całej jego twórczości: pogodnie liryczne, śpiewne, lekkie w formie, nawet nieco sentymentalne - dokładnie takie jak większość spuścizny owego „dziecka szczęścia”.

Jest to też czas wielkich sukcesów publicznych i organizatorskich Mendelssohna. W wiosenne dni tego samego, 1833 roku prowadzi Festiwal Muzyczny Dolnej Nadrenii, przeradzający się w pełne entuzjazmu święto muzyczne, na które publiczność ściąga z wielu stron Niemiec, dyliżansami lub parowcami płynącymi po Renie, zaś już w październiku Mendelssohn obejmuje stanowisko Dyrektora Muzycznego w Düsseldorffie: będzie je piastować przez dwa lata, by następnie przeprowadzić się do Lipska, który w krótkim czasie miał uczynić muzyczną stolicą Niemiec.

******

Marzena Diakun - dyrygent

W 2005 roku ukończyła z wyróżnieniem dyrygenturę symfoniczno-operową Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu w klasie prof. Mieczysława Gawrońskiego. Była stypendystką Ministra Kultury. Rok później ukończyła studia podyplomowe w klasie prof. Urosa Lajovica na Uniwersität für Musik und darstellende Kunst w Wiedniu.

Jest laureatką II nagrody „Srebrnej Batuty” na IX Międzynarodowym Konkursie im. Grzegorza Fitelberga w Katowicach (2012) oraz II nagrody na prestiżowym 59 Konkursie Dyrygenckim w ramach Festiwalu Praska Wiosna 2007. Jest również finalistką Międzynarodowego Konkursu dla Dyrygentów im. Witolda Lutosławskiego (2006) oraz półfinalistką Cadaqués Competition w Barcelonie i Donatella Flick Competition w Londynie (2008).

Doskonaliła swoje umiejętności na ogólnopolskich kursach dyrygenckich: u Jerzego Salwarowskiego (1999), Marka Tracza (2001) oraz Gabriela Chmury (2003), a także na międzynarodowych kursach pod kierunkiem Colina Mettersa, Howarda Griffithsa i Davida Zinmana w ramach Orpheum Conductors Master Class w Zurychu (2003), Pierre’a Bouleza podczas Mistrzowskich Studiów Dyrygenckich w Lucernie (2011) oraz Kurta Masura na I Mistrzowskich Kursach dla Dyrygentów (2004).

Debiutowała w 2002 roku (II rok studiów), prowadząc finałowy koncert XVII Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Perkusyjnej z Filharmonią Koszalińską.

W 2003 roku była asystentem Jerzego Maksymiuka podczas prób do koncertu z orkiestrą Filharmonii Koszalińskiej. Współpracując z agencją koncertową Marka Tracza, kilkakrotnie odbyła trasę koncertową po Niemczech, Szwajcarii, Danii oraz Chinach. Jako dyrygent gościnny współpracowała m.in. z orkiestrami: Filharmonii Narodowej w Warszawie, Filharmonii Wrocławskiej, Śląskiej, Krakowskiej, Bałtyckiej, Pomorskiej, Rzeszowskiej, Świętokrzyskiej, z orkiestrami Filharmonii Czeskiego Radia w Pradze, Filharmonii w Zlin, z orkiestrą Sinfonieta Zilina, z Narodową Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia w Katowicach, z Connecticut Chamber Viruosi (USA), z Berg Orchestra (Praga), z Jeaner Philharmoniker (Niemcy).

W 2006 roku Marzena Diakun była asystentem Andrzeja Boreyki w Berner Symphony Orchestra w Szwajcarii. W 2012 roku była asystentem Richarda Rosenberga podczas National Music Festival w Chestertown (USA) i poprowadziła serię koncertów z orkiestrą festiwalową. W 2015 jako dyrygent-astystent brała udział w Tanglewood Music Festival w USA.

Od 2009 roku jest pierwszym dyrygentem hiszpańskiego zespołu muzyki współczesnej „Smash Ensemble”, z którym dokonała wielu prawykonań muzyki kompozytorów hiszpańskich podczas koncertów w Hiszpanii, Portugalii, Niemczech i Litwie.

W 2010 roku uzyskała stopień doktora sztuki muzycznej w Akademii Muzycznej w Krakowie; promotorem pracy był prof. Tomasz Bugaj. Od 2011 roku jest adiunktem w Akademii Muzycznej we Wrocławiu.

Od września 2015 roku jest dyrygentem-asystentem w Orchestre Philharmonie de Radio France.

W maju 2015 roku została uhonorowana stypendium Marin Alsop Taki Concordia Fellowship, promującym najlepsze kobiety - dyrygentki na świecie.

Roman Lasocki - skrzypce

Studia ukończył w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Łodzi w klasie Franciszka Jamrego (dyplom z wyróżnieniem). Naukę kontynuował u takich mistrzów, jak André Gertler, Henryk Szeryng, Tadeusz Wroński Stanisław Lewandowski. Brał udział w wielu kursach mistrzowskich, m.in. w Budapeszcie, Weimarze, Genewie i Barcelonie.

Występuje na najważniejszych estradach koncertowych świata, m.in. w paryskiej Salle Gaveau, wiedeńskiej Bösendorfer Saal, nowojorskiej Carnegie Hall i innych - w Europie, Azji, Stanach Zjednoczonych i Kanadzie. Uczestniczył w wielu światowych festiwalach, jak Festival Estival de Paris czy Warszawska Jesień.

Koncertuje z najwybitniejszymi polskimi dyrygentami, szczególnie zaś ceni koncerty i nagrania z Filharmonią Śląską oraz Narodową Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia pod dyrekcją Karola Stryi, Antoniego Wita, Mirosława Jacka Błaszczyka i Jerzego Swobody. Nagrał ponad 20 płyt dla wytwórni polskich, niemieckich, angielskich, francuskich i japońskich. Nagrywał dla Polskiego Radia, a także dla radiofonii niemieckiej, francuskiej, włoskiej, szwedzkiej, węgierskiej, belgijskiej, holenderskiej, hiszpańskiej, czeskiej i koreańskiej oraz dla rozgłośni amerykańskich i kanadyjskich. Jego nagranie II Koncertu skrzypcowego Karola Szymanowskiego z filharmonikami śląskimi pod batutą Karola Stryi odnotowane zostało w wydawnictwie 1001 albumów muzyki klasycznej (Elipsa Publicat S.A. 2008), które w angielskim oryginale miało tytuł 1001 nagrań muzyki poważnej, które musisz usłyszeć, zanim umrzesz. Jego wieloletnia współpraca z Telewizją Polską zaowocowała sześcioma cyklami muzycznymi (m.in. Fantazja na smyczki, Mistrzowie wiolinistyki, Historie smyczkiem pisane, Roman Lasocki przedstawia), w których zrealizował przeszło 250 odcinków programów; ich gośćmi byli najwybitniejsi polscy skrzypkowie, altowioliści i wiolonczeliści.

Zapraszany jest do prowadzenia kursów mistrzowskich w Niemczech, Francji, Holandii, Hiszpanii, na Węgrzech, w Korei Płd., Japonii, USA i Kanadzie. Jest także jurorem i przewodniczącym wielu polskich i międzynarodowych konkursów skrzypcowych.

Od 1970 roku zajmuje się pedagogiką. Jest profesorem zwyczajnym w Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie i Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach. W latach 2002–2004 wykładał jako visiting professor w Uniwersytecie Keimyung w Daegu (Korea Płd.) oraz prowadził kursy mistrzowskie w Seulu. Z jego klas wyszło wielu cenionych skrzypków polskich, obecnie pedagogów uczelni muzycznych, m.in.: Szymon Krzeszowiec, Adam Musialski, Anna Rechlewicz, Katarzyna Brzoza, Barbara Walus i Izabella Szałaj-Zimak. Roman Lasocki pełnił też wiele odpowiedzialnych funkcji akademickich, m.in. prorektora ds. artystycznych warszawskiej uczelni muzycznej (1996–2002, 2005–2012). Jest promotorem i recenzentem prac doktorskich, habilitacyjnych i wniosków o nadanie tytułu profesora składanych w większości uczelni muzycznych w kraju.

Ponad trzydziestu wybitnych kompozytorów dedykowało Romanowi Lasockiemu swoje dzieła, wśród nich: Rafał Augustyn, Jerzy Bauer, Edward Bogusławski, Marian Borkowski, Sławomir Czarnecki, Andrzej Dutkiewicz, Jan Wincenty Hawel, Włodzimierz Kotoński, Stanisław Moryto, Bronisław Kazimierz Przybylski, Witold Rudziński i Romuald Twardowski.

O jego grze z uznaniem wypowiadały się wybitne osobistości świata muzyki. Witold Lutosławski w liście do artysty pisał: „Dzięki Pana i Pani Musialskiej wykonaniu uwierzyłem, iż Recitativo e arioso nie zostało napisane przeze mnie lewą ręką, a wykonanie Państwa podoba mi się bardzo”. Wielki kompozytor zachęcał też skrzypka do zainteresowania się innymi jego dziełami. W odpowiedzi na sugestię Mistrza artysta wykonał Partitę w wersji na skrzypce i orkiestrę blisko 70 razy, a jego i filharmoników śląskich nagrania (PRK CD020, 1997, J. Swoboda; DUX 0506a, 2005, M.J. Błaszczyk) zostały świetnie przyjęte przez polską i zagraniczną krytykę. Tadeusz Wroński, jeden z największych skrzypków i pedagogów wiolinistyki, pisał w „Ruchu Muzycznym” z 11 stycznia 1998: „Roman Lasocki jest skrzypkiem dojrzałym, cieszy się zasłużonym uznaniem w kraju i za granicą. Cechą szczególną jego wyobraźni muzycznej jest pełne odczucie i zrozumienie muzyki najnowszej, co potrafi zaszczepić i swoim uczniom. Nie przestaje przy tym być skrzypkiem uniwersalnym, rozumiejącym wszystkie style. Roman Lasocki może zaliczyć wykonanie Partity Lutosławskiego do swoich prawdziwych osiągnięć i - moim zdaniem - dzięki temu nagraniu Partita zakorzeni się w repertuarze skrzypków”.

Za wybitne osiągnięcia artystyczne Roman Lasocki został uhonorowany m.in. Krzyżami Komandorskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, pięciokrotnie Nagrodą Ministra Kultury a także medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis oraz Złotą Odznaką Polskiego Radia i Złotym Ekranem.

Artysta gra na skrzypcach „Lasocki” - dziele lutnika Stanisława Króla.

******

30 października 2015 (piątek), godz. 19.00, sala koncertowa Filharmonii

Koncert symfoniczny

» Marzena Diakun - dyrygent
» Roman Lasocki - skrzypce
» Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej

Program:

» Antonin Dvořàk - Uwertura koncertowa „Otello” op. 93
» Karol Szymanowski - II koncert skrzypcowy op. 61 (kadencja: Marcin Błażewicz)
» Felix Mendelssohn-Bartholdy - IV Symfonia „Włoska” op. 90

******

Bilety w cenie: 40 zł normalny, 30 zł ulgowy i 20 zł bilet na Kartę Melomana

do nabycia w kasie Filharmonii pon.-pt. w godz.10-18 oraz na stronie internetowej www.filharmonia.olsztyn.pl