Olsztyn24

W piątek (26.09) o godz. 19.00 w sali koncertowej Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej, po raz pierwszy w Olsztynie, zabrzmi viola organista - fortepian smyczkowy. W koncercie inaugurującym w 69. sezonie artystycznym cykl Mistrzowskich Recitali Fortepianowych zagra na tym wyjątkowym instrumencie Sławomir Zubrzycki - pianista, klawikordzista, klawiolinista, kompozytor oraz konstruktor instrumentów.

Współbohaterem tego niecodziennego wieczoru - prócz pianisty i samej muzyki - będzie również instrument, na którym ona zabrzmi - „viola organista” - instrument, który Sławomir Zubrzycki zbudował według szkiców Leonarda da Vinci zawartych w dwunastotomowym zbiorze jego notatek z lat 1489-1492, znanym dzisiaj jako Codex Atlanticus (wł. Codice Atlantico) i przechowywanym w mediolańskiej Biblioteca Ambrosiana.

Viola organista jest połączeniem instrumentu klawiszowego ze strunowym. Z wyglądu zewnętrznego viola organista przypomina klawesyn, z typowym pudłem i klawiszami. Ale wewnątrz, prócz strun, kryją się wirujące smyczki w formie pasków napiętych na kręcących się kołach. Naciśnięcie klawisza powoduje ruch mechanizmu, który przyciąga strunę do tych wirujących kół, dzięki czemu wydobywa się z niej ciągły dźwięk, jak gdyby od pociągnięcia smyczkiem po strunie violi.

Na takim to instrumencie zabrzmi muzyka z kilku stuleci, od XVI do XVIII wieku, począwszy od różnych tańców i melodii na lutnię czy też organy, zgromadzonych przez znanych z nazwiska, choć czasem też i anonimowych muzyków doby Renesansu, po dzieła doby baroku, w tym utwory tak ciekawych postaci jak wielki wirtuoz violi, tajemniczy Monsieur de Sainte Colombe czy jego uczeń - Marin Marais.

Sławomir Zubrzycki to pianista, klawikordzista, klawiolinista, kompozytor oraz konstruktor instrumentów urodzony w Krakowie i przez większość swojego życia związany z tym miastem.

W Krakowie ukończył Akademię Muzyczną (1988) - gdzie studiował w klasie fortepianu prof. Tadeusza Żmudzińskiego oraz w klasie muzyki współczesnej prof. Adama Kaczyńskiego. Jako stypendysta Fundacji Fulbrighta swój warsztat pianistyczny doskonalił w The Boston Conservatory of Music (1990-91) w Stanach Zjednoczonych pod kierunkiem Janice Weber, a także u Wiktora Mierżanowa, Włodzimierza Obidowicza, Michaela Lewina i Jerome Lowenthala oraz u klawesynisty, Johanna Sonnleitnera.

W 1987 został laureatem Festiwalu Pianistyki Polskiej w Słupsku.

Koncertował jako solista (m.in. z Orkiestrą Polskiego Radia w Krakowie, Orkiestrą Filharmonii Krakowskiej, Capellą Cracoviensis, Toruńską Orkiestrą Kameralną, Imperial College London Sinfonietta) oraz jako kameralista (z Kwartetem Olgi Szwajgier, którego jest członkiem, a także z Gwendolin Bradley, Jadwigą Gadulanką, Andrzejem Hiolskim) w Stanach Zjednoczonych, Niemczech, Austrii, Hiszpanii, Wielkiej Brytanii i na Ukrainie. Nagrywał dla Polskich Nagrań, TVP, Polskiego Radia. Współpracował z Telewizją Polską jako prezenter, kompozytor i reżyser muzyczny przy programach edukacyjnych, takich jak: „Wszystko gra” (cykl wykładów o instrumentach muzycznych dla TVP1 i TVPolonia) i „Ulica sezamkowa” (wersja polska TVP2). Brał udział w wielu festiwalach, takich jak: Poznańska Wiosna Muzyczna, Muzyka w Starym Krakowie, Audio-Art w Krakowie, Fest der Kontinente w Berlinie, Visiting Artist Series w Berklee College of Music w Bostonie, Kolory Polski, Skrzyżowanie Kultur, Turning Sounds w Kolonii i Warszawie, oraz Festiwal Teatralny w Edynburgu. Specjalizuje się w wykonywaniu muzyki współczesnej, od dodekafonii po teatr instrumentalny, improwizację i performance. Był wykładowcą Letniej Akademii Muzyki Współczesnej - Avantgarde Tirol w Austrii (2005, 2007). Prowadzi klasę fortepianu w Państwowej Ogólnokształcącej Szkole Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Krakowie.

Wieloletnie zainteresowanie konstrukcją instrumentów muzycznych oprócz cyklu wykładów telewizyjnych skłoniło również Zubrzyckiego do zbudowania kopii klawikordu Johanna Sielbermana z 1775 roku. Instrument uznawany za protoplastę fortepianu charakteryzujący się niezwykłą ekspresją powstał w prywatnej pracowni w 1994.

W 2009 Zubrzycki natrafił na ślad osobliwego instrumentu, prawie zupełnie nieznanego i zapomnianego, który zaprojektował Leonardo da Vinci. Szkice i rysunki, opisane charakterystycznym dla Leonarda pismem lustrzanym, znajdują się w Codice Atlantico, największym, bo liczącym ponad tysiąc kart, zbiorze jego notatek z lat 1489-1492. Instrument nazwany „Viola Organista” nigdy nie został zbudowany przez twórcę, a w jego ponad pięćsetletniej historii znane są próby budowy pojedynczych egzemplarzy, które jednak nie zyskały akceptacji muzyków w ich czasie. Zaintrygowany faktami z przeszłości Zubrzycki zbudował w latach 2009-2013 własną wersję konstrukcji Leonarda da Vinci, nawiązując również do innych instrumentów z lat 1575-1625. Premierowe recitale violi organista (w Krakowie na Międzynarodowym Festiwalu Pianistycznym Królewskiego Miasta Krakowa - 18. października 2013 i Festiwalu Conrada - 21. października 2013) były ogromnym sukcesem artystycznym i medialnym. Materiał filmowy z pierwszego koncertu violi obejrzało w serwisie YouTube ponad 2 mln osób. Informacje o powstaniu instrumentu pojawiły się w najpoczytniejszych mediach światowych, m.in. BBC, The Telegraph, France 24, Deutche Radio Kultur, Corierre della sera, MSN, Oman Daily Observer, Hindustan Times, Taipei Times.

Najbliższe plany artystyczne Zubrzyckiego obejmują europejskie tournée z recitalami na violi organista, m.in. Mänttä Music Festival, Stockholm Early Music Festival, Ghent Festival of Flanders, Wratislavia Cantans.

W programie recitalu:

» Taniec Hajducki, Jeszcze Marcinie, Taniec - z Tabulatury organowej Jana z Lublina (1537-1548)
» Dobry Taniec Polski - z Tabulatury organowej Christiana Loeffelholtza (1585)
» Taniec Polski - z Tabulatury lutniowej Mateusza Weisseliusa (1592)
» Taniec Wyrwany - z Tabulatury lutniowej z XVII w.
» Taniec z Polski - z Tabulatury lutniowej Mikołaja Valleta (1615)
» Jakub Polak (ok.1545 - ok. 1605):
» Courante
» Gagliarda
» Wojciech Długoraj (ok.1550 - ok.1619) – Vilanella
» Marin Marais (1656–1728) - Les voix humaines (En rondeau) z Deuxiême Livre de Pièces de viole (trans. P. Gouin)
» Carl Friedrich Abel (1723–1787) - Allegro d-moll, WKO 205
» Marin Marais - Suite h-moll z Pièces de Viole du Seconde Livre, 1701 (trans. John Phelan), wybór:
» Prelude
» Petitte Fantaisie
» Gavotte
» Menuet
» Tombeau pour Mons’r de Lully
» Mr de Sainte-Colombe (16?? - 17??) - Concert XLIV (Concert à deux violes égales, trans. S. Zubrzycki):
» Tombeau Les Regrets
» Quarillon
» Les Pleurs
» Joye des Elizées
» Les Elizées
» Antoine Forqueray (1671/2-1745) - La Couperin z 1ère Suite for viola da gamba (trans. Jean-Baptiste-Antoine Forqueray)
» Marin Marais - Les Folies d’Espagne z Pièces de Viole du Seconde Livre, 1701 (trans. S. Zubrzycki)

******

26 września 2013 (piątek), godz. 19.00, sala koncertowa Filharmonii
Inauguracja cyklu Mistrzowskich Recitali Fortepianowych
Sławomir Zubrzycki - viola organista (fortepian smyczkowy)

Bilety w cenie normalny: 40 zł, ulgowy 30 zł, karta melomana 20 zł
do nabycia w kasie filharmonii pon.-pt. w godz.10-18