Olsztyn24

Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie zaprasza na kolejne prezentacje na Wystawie Nabytków. Szczegóły o wybranych „nowościach” eksponowanych na wystawie ubiegłorocznych nabytków olsztyńskiego muzeum, będzie można poznać w salach olsztyńskiego zamku w najbliższą niedzielę (2.03).

O godzinie 11.00 Elżbieta Kaczmarek, kierownik działu etnografii Muzeum Warmii i Mazur rozpocznie opowieść zatytułowaną „Tkactwo dawniej i dziś”. Godzinę później głos zabierze Małgorzata Gałęziowska, kustosz w dziale historii Muzeum Warmii i Mazur, która opowie o nowych w muzealnych zbiorach dokumentach i fotografiach - nośnikach pamięci społecznej.

W prezentacji Elżbiety Kaczmarek będziemy mogli usłyszeć m.in.: Tradycyjna gospodarka wiejska miała charakter samowystarczalny również w zakresie zaopatrzenia we wszelkiego rodzaju tkaniny. Wiejskie tkactwo bazowało na surowcach naturalnych - lnie i wełnie, a od połowy XIX w. również bawełnie kupowanej w postaci gotowych dwuskrętnych nici. Wstępną obróbką lnu i wełny trudnili się wszyscy mieszkańcy wsi natomiast wykonanie osnowy na warsztat tkacki należało do czynności wymagających doświadczenia i wielkich umiejętności. Czynności wstępne przy obróbce wełny to strzyżenie owiec, a następnie gręplowanie owczego runa. Bardziej skomplikowane było przygotowanie lnu. Najpierw należało wyrwać dojrzałe źdźbła, pozbawić je torebek nasiennych, wymoczyć, wysuszyć i poddać łamaniu, by usunąć z łodyg twarde osłonki. Później włókno czesano i tak przygotowane zakładano na kołowrotek, by uprząść nici. Podobnie postępowano z wełną. Z gotowych nici sporządzano osnowę i wątek, aby mogła powstać tkanina. Obecnie te czynności wykonuje się w sposób zmechanizowany. Tradycyjne tkactwo ludowe zanikło już zupełnie, ale tradycyjne wzornictwo do dziś stanowi inspirację dla współczesnych twórców. Z jego dorobku korzysta m.in. „Cepelia” jak również artyści plastycy jak choćby, zmarła niedawno, związana z naszym regionem, Barbara Hulanicka.

Natomiast Małgorzata Gałęziowska powie m.in.: Nabytki Działu Historii to przede wszystkim dokumenty i fotografie - wizerunki rodzinne. Są to podstawowe narzędzia kształtujące wiedzę o przeszłości. Zakładam, że zasadniczą rolę w kształtowaniu pamięci odgrywa unikanie jednoznacznych ocen co do przeszłości własnej i społecznej. Pamięć jest świadomością tej przeszłości, zbudowaną na doświadczeniach jednostki, a częściej na podzielanych wspomnieniach grupowych i środowiskowych. Pamięć społeczna nie jest więc równoznaczna z historią, szczególnie historią jako nauką. Zaletą tej pamięci zbiorowej jest dążenie do estetycznej i niejako uwrażliwionej formy prezentacji przeszłości, w przeciwieństwie do historii, którą - jako naukę cechuje zimny intelektualizm. Najsilniejszą formą pamięci jest nostalgia, która z historią jako nauką ma niewiele wspólnego. Co więcej, kształtowanie pamięci społecznej jest wynikiem długotrwałego procesu poddawania się przemocy symbolicznej. Przemoc symboliczna w miarę stabilnym „porządkiem rzeczy”, tworzonym za pomocą procesów charakterystycznych dla społeczeństwa, takich jak migracje, zmiana państwowości, struktura zawodowa. Są to także procesy, które dotykają jednostki i są związane z dorastaniem, budowaniem własnej pozycji społecznej, a także z przemijaniem. Te procesy obrazują prezentowane na wystawie dokumenty i fotografie. Wśród najciekawszych przedmiotów zabytkowych są dokumenty z tzw. drugiej repatriacji, z lat 50. XX w. Są to dary Stanisława Jurgielewicza, wśród nich na przykład karty repatriacyjne. Niezwykle cenne są przedwojenne książeczki wojskowe i dokumenty rejestrujące aktywność zawodową człowieka oraz jego dokonania edukacyjne. Są to na przykład: książeczka wojskowa Andreasa Hanowskiego, ur. 25 X 1897 r., ur. w Chabrowie (Neu Wutriennen), pow. Olsztyn; albo książeczka pracy dla obcokrajowców zatrudnionych, wraz z poświadczeniem wpłat za pracę najemną, na nazwisko Jana Budzyńskiego, z fotografią, odciskami palców i pieczęciami, wydana przez Urząd Pracy w Tylży, ważna od 31 III 1942 do 30 III 1943 r. oraz „Karta mobilizacyjna dla idących pieszo” na nazwisko Jana Janczyka, ur. 1891 r., wydana przez PKU (Powiatową Komendę Uzupełnień) w Wilnie.

Przypominamy, że w niedzielę Muzeum Warmii i Mazur będzie czynne od godz. 10.00 do 18.00, natomiast wymienione wyżej wykłady rozpoczną się o 11. i 12. W imieniu muzealników - zapraszamy.