Olsztyn24

Zamość powstał z woli potężnego magnata Jana Zamojskiego jako stolica latyfundiów. Został zaprojektowany w formie twierdzy, która miała bronić włości Zamojskich przed najazdami Tatarów i Kozaków. Otaczały je nowoczesne fortyfikacje bastionowe, a od południa i zachodu chroniły wody Łabuńki i Topornicy. Plan nieregularnego pięciokąta dostosowano do ukształtowania terenu.

Zamość z założenia nie był wielki - miał 600 metrów długości i 400 metrów szerokości i mógł pomieścić 3 tys. mieszkańców. Genialny architekt Bernardo Morando zaprojektował tę „perłę polskiego renesansu” tak, by życie toczyło się wygodnie i bezpiecznie - Zamość, obok Częstochowy i Gdańska, był trzecią twierdzą, która skutecznie oparła się wojskom szwedzkim w czasie potopu.

Jan Zamojski uczynił wiele, by do Zamościa, usytuowanego na szlakach handlowych z Rusią i Wołyniem, ściągać ludzi szczególnie przedsiębiorczych. Po lokacji miasta 10 kwietnia 1580 r. zaczął mnożyć przywileje: w 1585 r. dla Ormian, w 1588 r. dla Żydów sefardyjskich, rok później dla Greków. W efekcie pod koniec XVI w. w mieście żyli Polacy, Ormianie, Żydzi, Grecy, Rusini, Niemcy, Węgrzy, a nawet Szkoci.

Zamość był stolicą powstałej w 1589 r. Ordynacji Zamojskiej - państwa w państwie - do której w momencie śmierci założyciela należało 149 wsi i sześć miast, ośrodki hutnicze, szklarskie, latyfundia rolne. Majątkiem do 1944 roku zarządzało 16 ordynatów.

Spośród budowli i obiektów Zamościa na uwagę turystów zasługują:

- Rynek Wielki - jeden z największych XVI-wiecznych placów w Europie o wymiarach 100 x 100 metrów; przy każdej pierzei stoi 8 kamienic; z końca każdej pierzei wybiega jedna ulica;
- Ratusz - króluje na zamojskim rynku dzięki wyniosłej wieży (52 metry) z zegarem oraz słynnym wachlarzowym schodom,
- kamienice w Rynku;
- Muzeum Zamojskie - zajmujące 4 ulokowane w rynku kamienice ormiańskie;
- Kościół Franciszkanów - największa świątynia w mieście (56 na 29 metrów) ufundowana przez Jana Zamojskiego w 1637 roku;
- bramy miejskie (Stara Brama Lwowska i Stara Brama Lubelska);
- Katedra - kościół Zmartwychwstania Pańskiego i św. Tomasza Apostoła, dawna kolegiata, jedna ze wspanialszych świątyń renesansowych w Polsce;
- Bastion-Nadszaniec - fragment obwarowań Zamościa, w których wytyczono trasę turystyczną;
- Zamojskie ZOO - założone w 1919 roku jako pierwszy w Europie szkolny ogród zoologiczny; zajmuje 16 hektarów, na których żyje około 150 gatunków ssaków, ptaków i ryb.

* strona internetowa miasta »
* więcej o Zamościu »