Olsztyn24

Największa w regionie uczelnia wyższa - Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie - zainaugurowała dziś (6.10) nowy rok akademicki. W uroczystości wzięli udział przedstawiciele władz województwa i Olsztyna, zaprzyjaźnionych uniwersytetów i szkół wyższych, w tym zagranicznych, duchowieństwa oraz instytucji na co dzień współpracujących z uniwersytetem.

W tym roku studia na UWM podjęło 33 tys. studentów, 500 doktorantów i około 5 tys. słuchaczy studiów podyplomowych. Jak zaznaczył J.M. Rektor prof. Józef Górniewicz, w UWM wyraźnie widać oznaki niżu demograficznego. W porównaniu do 2006 roku, gdy na UWM studiowało 38,5 tys. studentów, spadek jest zauważalny i odczuwalny.

- Zauważam jednak pewien polski fenomen - powiedział prof. Górniewicz, podczas inauguracyjnej uroczystości. - Kiedy słucham wypowiedzi rektorów uczelni wyższych, którzy są zadowoleni z wyników tegorocznego naboru, stawiam sobie pytanie: jak to jest możliwe? W tym roku na Warmii i Mazurach maturę zdało 13 tys. osób. Nasz limit przyjęć wynosił 13,5 tys. osób, a przecież ludzie się nie rozmnożyli...

Podczas wystąpienia otwierającego nowy rok akademicki na UWM, rektor Górniewicz szczególnie podkreślił trzy problemy: reformę szkolnictwa wyższego, osiągnięcia uniwersytetu i finansowanie nauki.

Jeszcze w tym roku możliwe jest przyjęcie przez Sejm i Senat zmiany ustawy o szkolnictwie wyższym.

- Nowelizacja jest tak duża, że prawie dorównuje ustawie „matce” - powiedział rektor Górniewicz. - Będzie wiele zmian, ale kilka jest szczególnie ważnych i wartych podkreślenia. Zmieni się funkcjonowanie instytucji nadzorujących szkolnictwo wyższe, a tym samym zmieni się model kariery akademickiej. Będzie zmieniony tryb powoływania recenzentów oraz przeprowadzania przewodów habilitacyjnych i profesorskich. W tym zakresie będzie całkowita rewolucja.

Jak stwierdził rektor, proponowane w ustawie o szkolnictwie wyższym zmiany nie są akceptowane przez większość środowiska akademickiego.

Zmiany mają dotyczyć również studentów. Otrzymają oni ulgi na przejazdy do siedziby uczelni, ale wprowadzone też zostaną ograniczenia w równoczesnym studiowaniu na kilku kierunkach.

- Dla mnie jest to sytuacja szczególnie dziwna, bowiem z naszego rozpoznania wśród większości uniwersytetów w Polsce wynika, że liczba studentów studiujących drugi i więcej kierunków nie przekracza 6-8 procent - mówił prof. Górniewicz. - Tymczasem rząd proponuje 10-procentowy margines dla tych, którzy będą mogli studiować drugi kierunek. Jeżeli liczba realna jest mniejsza od „wymyślonej”, to pytanie - po co zmieniać coś, co już dobrze funkcjonuje?

Trudne do przewidzenia dla uczelni wyższych skutki mogą przynieść też zmiany pozycji profesorów tzw. uczelnianych. Po ukończeniu 65. roku życia będą musieli odejść na emerytury.

- Z naszych analiz wynika, że jeżeli nowe przepisy wejdą w życie, w 2011 roku na emerytury odejdzie też 24 profesorów „tytularnych” - powiedział rektor Górniewicz. - Jeżeli do tego doliczymy drugie tyle odejść związanych ze zmianami legislacyjnymi, to będziemy mieli wielkie „tąpnięcie” kadrowe, prawie 9% naszego potencjału profesorów i doktorów habilitowanych. Byłoby to wielkie uderzenie, stąd przypuszczam, że będą jakieś pomostowe rozwiązania, które nie pozwolą na doprowadzenie do takiej trudnej sytuacji w szkolnictwie wyższym.

Pracujący nad ustawą o zmianie ustawy o szkolnictwie wyższym proponują też wprowadzenie zasady, że o zatrudnieniu każdej dodatkowej osoby w uczelni, będzie decydował rektor.

- Podejrzewam, że będą tutaj różne konflikty interesów i będziemy musieli znaleźć jakieś optymalne rozwiązanie, żeby nie „wylać dziecka z kąpielą”, czyli, żeby nie doprowadzić do sytuacji poważnego załamania kadrowego w niektórych komórkach uczelni publicznych, albo całkowitego załamania w uczelniach niepublicznych - stwierdził prof. Górniewicz.

J.M. Rektor UWM chwalił się też sukcesami uczelni w minionym roku.

- Bez wątpienia wielkim osiągnięciem naszego uniwersytetu jest rozmach inwestycyjny - stwierdził. - W ciągu najbliższych dwóch lat środki inwestycyjne przekroczą 350 mln zł. W tym roku na same inwestycje wydamy 156 mln zł. W samym Kortowie buduje się w tej chwili 12 nowych obiektów. Wszędzie dookoła widać dźwigi. Ale z drugiej strony pojawiają się trudności polegające na dotrzymaniu harmonogramu prac. Inwestycjami zajmuje się niewielka grupa osób, a zadania które realizują są olbrzymie. Stąd nasz niepokój o to, czy te wszystkie puzzle uda się poukładać.

Rektor poinformował również zgromadzonych w sali widowiskowej Centrum Konferencyjno-Szkoleniowego UWM o wynikach oceny parametrycznej uniwersytetu. Te wyniki znalazły się w rozporządzeniu ministra szkolnictwa wyższego z 30 września tego roku.

- Pani minister określiła w rozporządzeniu rangi poszczególnych wydziałów - poinformował prof. Górniewicz. - Z 16. wydziałów naszego uniwersytetu, 5 znajduje się w bardzo restrykcyjnej grupie pierwszej, tej która jest najlepsza. Na pierwszym miejscu wśród naszych wydziałów, a na czwartym w kategorii nauk rolniczych i przyrodniczych, jest wydział bioinżynierii zwierząt. To wielkie osiągnięcie. Jest to pierwszy na liście akademicki wydział. Trzy pierwsze, to ośrodki Polskiej Akademii Nauk. Pierwszy uniwersytecki, to właśnie nasz wydział bioinżynierii zwierząt.

W zakresie nauk humanistycznych, pierwszy uniwersytecki wydział w ocenie parametrycznej jest dopiero na 8 miejscu. To wydział polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, pięć poprzedzających go jednostek ośrodki PAN, a dwie to szkoły prywatne.

- Uniwersytety zgłosiły protest przeciwko połączeniu w ocenie parametrycznej wydziałów akademickich z instytutami, które są powołane tylko i wyłącznie do prowadzenia badań naukowych - poinformował rektor Górniewicz. - Takich instytutów i wydziałów uniwersyteckich nie powinno się mierzyć takimi samymi parametrami. Protest nie został, jak na razie, wysłuchany. Ale z tego co wiem, jest lawina odwołań od oceny parametrycznej i przypuszczalnie pozycje naszych wydziałów zmienią się. Mam nadzieję, że na wyższą. Sześć naszych wydziałów również składa odwołania od oceny parametrycznej.

Rektor z zadowoleniem poinformował też o wyjątkowo wysokich w tym roku nakładach na badania naukowe.

- Z naszego rozpoznania wynika, że w formie grantów wygranych w konkursach ogłaszanych przez ministra nauki, albo środków na badania związane z projektami unijnymi, uzyskaliśmy aż 80  mln zł, z czego 40 mln będzie wydanych w najbliższym okresie - powiedział - 80 mln zł na badania naukowe, tego nigdy nie było! W ubiegłym roku po raz pierwszy doszliśmy do sytuacji, gdy nakłady na badania były porównywalne z wpływami z odpłatnej formy kształcenia. W tym roku nakłady na badania są dwukrotnie wyższe niż wpływy z odpłatnego studiowania. To powód do radości, ale równocześnie wielkie wyzwanie, by środki te uruchomić i wykorzystać.

Na zakończenie wystąpienia z ust rektora Górniewicza padły zwyczajowe słowa: „Rok akademicki 2010/2011 uważam za otwarty”. Potem nastąpiła uroczystość immatrykulacji studentów I roku studiów i ślubowanie słuchaczy studiów doktoranckich. Były też odznaczenia, wyróżnienia i nagrody, które przyznano ponad 90. pracownikom uniwersytetu. Cześć z nich odebrała wyróżnienia podczas dzisiejszej uroczystości, pozostali odbiorą podczas planowanej na uniwersytecie uroczystości z okazji Dnia Nauczyciela. Wśród dzisiaj wyróżnionych znalazły się osoby odznaczone przez Prezydenta RP Krzyżami Zasługi. Odznaczenia wręczył im wojewoda Marian Podziewski. Natomiast przewodniczący Sejmiku Województwa, Julian Osiecki, udekorował grupę pracowników uniwersytetu Medalami „Zasłużony dla Warmii i Mazur”.

Z zaproszonych gości głos zabierali m.in. wojewoda Marian Podziewski, poseł Janusz Cichoń (w imieniu parlamentarzystów) i prezydent Olsztyna Piotr Grzymowicz (w imieniu samorządowców). Wykład inauguracyjny pt. „Polska i Polacy w Europie XXI wieku w obliczu prezydencji w Unii Europejskiej” wygłosił prof. Władysław Bartoszewski, dr honoris causa Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.